معمار بیست

پاره نوشته‌های یک دانشجو

سیاحت‌نامه: آزادی و دین‌داری؛ صف‌‌آرایی ایرانی‌ها و مصری‌ها

ساعت‌های آخر حضورم در آلمان است و در صف فرودگاه منتظرم تا بلیط پروازم را بگیرم. در صف ایرانیان تک و توک افرادی هستند که مقنعه‌ای به سر داشته باشند و اکثرشان تا آخرین لحظه‌‌های حضورشان در هواپیما هم این پارچه‌ی سنگین را به سر نخواهند کرد. درست در طرف دیگری از فرودگاه صف طویلی برای پرواز به قاهره تشکیل شده؛ آن‌ها چقدر متشرع‌تر از ما می‌نمایند. نصفشان هم چیزی به سر ندارند که از چهره‌شان مشخص است که آلمانی اند.

بحث چهره شد. این جا تازه متوجه شده ام که چقدر از چهره و حتی اخلاقا شبیه به عرب‌ها هستیم. خیلی بیش‌تر از ترک‌ها. وقتی که چشم و گوش ما بسته باشد، آری ما با افغان‌ها هم تفاوت داریم. از بدی‌های توریست پذیر نبودن مملکت ما همین است که از شبیه‌ترین نژاد‌ها هم نفرت داریم.

۰ نظر

سیاحت نامه: آزادی و دین‌داری؛ کدام مقدم است؟

از صبح تا الان یک مساله‌ی دیگری ذهنم را مشوش کرده؛ اگر بعدا یکی از اطرافیانم از من مشورت خواست و به استطاعت مالی رسیده بود، آیا اول باید به حج واجب برود یا به آلمان؟

می‌دانم سوالی عجیب است! اما واقعا چالش من شده و بخاطر مهم‌ترین دستاوردم از سفر آلمان نشات می‌گیرد: آن‌جا بود که فهمیدم انسان آزاد است. آن‌قدر حریم خصوصی بزرگی دور هر آدمی وجود دارد که به انسان قدرت انجام خیلی از کارهای خارج از عرف را می‌دهد. به همین خاطر انسان متوجه «قدرت» خویش می‌شود. آن‌جاست که خودش تصمیم می‌گیرد که خیلی از کارها را نکند. این عزم برای عدم انجام کارهای خلاف، با شرایط ایران که «نمی‌توان» در آن خلاف کرد زمین تا آسمان فرق دارد.

مثالی بزنم: تا پیش از این در میهمانی‌های ایران هر جا که می‌رفتم همیشه می‌گفتم که من پرهیز غذایی ندارم و گوشت و ماهی و خورش برایم تفاوتی ندارد. اما این‌جا در یک میهمانی که با هندی‌ها بودیم، تازه متوجه شدم که ما پرهیز غذایی داریم! نه شراب می‌خوریم و نه الکل و نه خیلی از گوشت‌ها را! همینش جذاب است. آزادی مقدمه‌ی دین‌داری است و تا وقتی که نفهمی که سبک زندگی‌های بسیار و بی‌قید زیادی موازی با اسلام وجود دارد حقیقتا به وجهی از دین وقوف پیدا نمی‌کنی.

۰ نظر

سیاحت نامه: آرزوی اشتباه

قبول که تنها مسیر پیش روی تمام تمدن ها توسعه است و توسعه هم از جنس مدرن شدن؛  مهم تر، این که طی این مسیر فقط برای یکبار است. 

تمام چالش، طی آن با خودآگاهی است. الگوها بسیار است و سرسپردگی به آن ها راحت ترین اشتباه خواهد بود: تکرار اشتباهات جلوتری ها...

۰ نظر

سیاحت نامه: گوش هایی که نمی شنود

هدست توی گوشمه و دارم مترو رو طی می کنم. این جا هیپ هاپ آمریکایی بیش تر از رپ فارسی می چسبه. به همین خاطر فعلا دارم به رپ‌های آقا «دِرِیک» گوش می‌سپارم. من عادت کرده ام که توی مترو و وسایل نقلیه آهنگ بزارم تا تسکینی باشه برای مسیری که طی می کنم. مثل عصرا که از دانشگاه از میدان انقلاب به سمت خانه می آیم. تمام کوچه پس کوچه های شهرم را می شناسم و این آهنگ حداقل حال و هوایم را عوض می‌کند. این جا نمی دانم چرا این قدر هدست زدن سخت تره. از یک جهت طبیعی است؛ چون تازه واردم و هنوز به همه چیز عادت نکرده ام و نگرانم که مسیری اشتباه را طی کنم. اما به هر حال این جا آرامش بیش تری وجود دارد. حریم خصوصی بزرگی اطرافم وجود دارد و کسی به این صفحه گوشی زل نزده؛ به همین خاطر راحت می نویسم. اما تمام این هایی که گفتم راجع به من بود. الان جلویم بیست نفر نشسته اند و هیچ کدامشان هدست به گوش نیستند! ما ایرانی ها را چه شده که همه مان گوشمان را به چیزی جز فضای اطرافمان سپرده ایم؟ از چیزی فرار می کنیم؟ 

۰ نظر

سیاحت نامه: جامعه و بیماری

آره آره!

اگر در غرب و با این همه آزادی، بعضی از احوالات روان پریشی در افراد مشاهده شود، طرف قطعا بیمار است. ولی در ایران باید محتاط تر از این از انگ بیمار روانی استفاده کنیم. قبول این گزاره هم کار را دو چندان سخت تر می‌کند که «هیچ وقت کل جامعه مریض نیست» و بعضی از احوالات را باید به حساب تفاوت های فرهنگی گذاشت! 

۰ نظر

سیاحت نامه

سیاحت نامه مجموعه یادداشت‌هایی است از سفر سه هفته‌ای من به برلین. بیش‌تر سیاحت بود تا کاری دیگر و فرصتی برای دیدن جامعه‌ای که شاید گونه‌ای از اتوپیا باشد.

۰ نظر

ازتون متنفرم!

در نقد پیش‌فرض‌ها

تا حالا شده توی یک کاری یکی بفهمه که هم‌شهریش هستی و بهت حال بده؟! برای من که پیش اومده؛ بعدش هم ادامه داده: «از این به بعد دیگه هر کاری بود به خودم بگو کلا این طرف اوکیه برا شما.» منم لبخند زدم و تشکر کردم و رفتم. ولی ازش یه «نفرت کاری» پیدا کردم! قاضی یه نوشته‌ای رو نشونم داد که نوشته بود زوج همیشگی «من نژاد پرست نیستم» همیشه «ولی» بعدش هست. آره حدس می‌زنم که اکثر شما و هم‌نسلی‌های من دغدغه‌ی قومی کم‌تری داره! اما اگرم باشیم حداقل بیانش نمی‌کنیم؛ چون که گفتن این جمله تابو شده و جرئتش رو نداریم! ولی آیا این تابو رفتارمون رو هم عوض کرده؟ فهمیدیم که مشکل از پیش‌فرض‌هاست و نژاد فقط یکیشه؟! می‌دونید منم مشکلی ندارم که توی رفاقت‌هامون، آدمای هم‌کفو، هم شکل یا با همشهریا رو انتخاب کنم؛ ولی «کار» برام یه تقدسی داره که حالا حتی وقتی شرط «تقوا» رو هم برای یک کار می‌بینم، همون قدری ‌آتیش می‌گیرم و مورمور می‌شم که ببینم یجا نوشتن منشی مجرد زن می‌خوان! من از این که یک سری کلمات قلمبه سلمبه مثل تقوا به پیش‌فرض‌هامون فرصت جولان بده مشکل دارم؛ از این که هی ما خودمون یک سری ایده‌ها رو با یک سری مصداق پر رنگ کنیم؛ دقیقا مثل قرن بیستم: وقتی که دانشمندا آمار خشونت و جرم بین سیاه‌پوستا رو اندازه‌گیری و با محله‌های سفید پوست مقایسه کردن و از این آمار به نفع نظریات برتری نژادی استفاده کردن؛ اونا فراموش کرده‌بودند که این بیچاره‌ها تازه چنده دهه است که از دنیای برده‌داری فاصله گرفتن و به حقوق اولیه‌شون رسیدن و سده ها طول می‌کشه جامعه به تعادل واقعی و شایسته‌سالاری برسه. می‌دونید، می‌گم سده‌ها چون مطمئنم! چون دیدم که این پیش‌فرض‌های ذهنی چه نابرابری‌های عمیقی به‌وجود میاره؛ حالا مال ما دوگانه‌ی قومیتی نداره و جاشو دوگانه‌ی جنسیتی پر کرده؛ توی جامعه‌ی خودمون توی این چندساله کلی تزهای عجیب کاری دوستان ریش‌دارم رو درباره‌ی فرصت‌های شغلی دوستان بی‌ریشم تحمل کردم و شنیدم؛ مثلا از این که کلا اونا رو به یک سری اپراتور معماری پرورش/تقلیل بدن. از این حرف‌های کلیشه‌ای بگذریم؛ وقتی که هر از گاهی گذرم به دفتر کتی می‌افته، خیلی خوشحال می‌شم که می‌بینم بعضی‌وقتا همون وسط نشسته و با منشیا گرم گرفته و در عین حال حرمت مدیر-منشی شون توی صحبت کردن و حتی زبان بدنشون هم رعایت می‌شه. از این که حس می‌کنم یک سری کلیشه‌های ذهنیم از رابطه‌ی جنسیت زده‌ی منشی-مدیر اصلاح می‌شه و این یکی مدلش خیلی بی‌آلایشه!
۰ نظر

بزرگی

ای کاش بزرگی هم‌ دیگه رو بپذیریم و اتفاقای مهم زندگی‌ همدیگه رو به هم تبریک بگیم تا این که حسودی و تغافل جاشو بگیره. خیلی وقت‌ها باید فریاد بزنی که یکی از تو قوی‌تره؛ شک نکن و این رو فریاد بزن!

بعضی‌وقت‌ها از ذکر مصادیقی که به ذهنم میاد ناراحت می‌شم؛ ترجیح می‌دم همین‌جوری خشک و خالی بگم.
۰ نظر

یا خدا خودت ظهور کن!

ولایتی: از یمنی‌ها مقاومت یاد بگیریم

🔹به جای لباس لنگ می‌پوشند و نان خشک می‌خورند

🔹یقین بدانید عربستان از یمنی‌ها در یمن شکست خواهد خورد. /عصرایران

۰ نظر

به حال کدام بگرییم؟ معماری یا اسنادش؟

این یادداشت در نقدی بر یادداشت آقای سیدمحمدباقرطباطبایی با عنوان «معماری و قدرت» نوشته شده است:


معروف است که در دوره‌ی سلطنت پهلوی اول و در عصر اقتدارگرایی که بازتعریف هویت ایرانی یکی از اهداف بود، معماری به‌مثابه یک ابزار تبلیغاتی مورد توجه حکومت قرار گرفت و آثار زیادی ساخته شد. منقول است که رضاشاه در هنگام بازدید و یا بهره‌برداری از این آثار، گاها انتظارات دیگری از شکل معماری آن داشته و نسبت به آن ابراز نارضایتی می‌کرد. بنابراین معماری آن‌زمان چنان قدرتمند بود که در برابر خرده‌فرمایشات یک «نظامی» بلندمرتبه مقاومت می‌کرد. 

۰ نظر