چند وقت پیش، همین طور که در خیابان ذهنم درگیر ترکیب های رنگی بود، به یاد پرچم ایران افتادم...

چه جالب می شود، اگر ترکیب رنگ پرچم ها را نیز از این جهات بررسی نمود:

وقتی بخواهیم اثری را از نظر ترکیب رنگی بررسی کنیم، می توانیم آن را از سه جهت بررسی نماییم:

1- کانستراکسیون (نمادی)

2- اکسپرسیون (احساسی)

3- امپرسیون (بصری)

پس برای بررسی پرچم ایران نیز باید آن را از این سه جهت بررسی نمود.

نمادی:

پرچم هر کشوری، در هر حال باید بیان کننده اعتقادات و مقدسات آن باشد. برای همین استفاده از نماد، در آن رایج است.

برای مثال رنگ نارنجی نماد آیین بودا یا سبز در پرچم عربستان، نماد اسلام می باشد.

برای پرچم ایران چنین تعابیری بیان شده است:

- سبز: نشانه اسلام، خرمی

- سفید: صلح و دوستی و نشان زرتشتیان باستان

- قرمز: انقلاب و خون شهدا

نباید سریع موارد ذیل را پذیرفت! پرچم ایران از اوایل قرن بیستم این چنین شکل گرفته است. بسیاری از متخصصین بر این عقیده اند که نماد های ذکر شده صوری است و در هنگام شکل گیری پرچم، این چنین مفاهیمی مطرح نبوده. پس رنگ های پرچم ایران را نمی توان به سادگی از منظر کانستراکسیون بررسی نمود.

اکسپرسیون:

برای بررسی اکسپرسیون، نمی توانیم ابراز نظر کلی کنیم و شاید سخت ترین بخش بررسی نیز همین اکسپرسیون باشد.

زیرا تجارب شخصی و احساسات فردی، به شدت بر اکسپرسیون رنگی تاثیر می گذارد. برای همین اگر بخواهیم حقیقتا از این منظر پرچم کشورمان را بررسی کنیم، باید یک مورخ خبره باشیم. وضع زندگی و احساسات ایرانیان قرن اخیر را فهمیده باشیم و با احساسات جمعی مردم درباره ی یک رنگ آشنا باشیم. (مثلا اگر فرض کنیم لباس قزاق های دوره قاجار قرمز رنگ بوده، پس بر نظر مردم ایران راجع به رنگ قرمز به شکل ناخودآگاه تاثیر گذاشته.)

Tricolour flag designed by Amir Kabir

پرچم منسوب به امیرکبیر

البته اگر روزی کسی بخواهد از این منظر پرچم ایران را بررسی کند، باید ایرانی باشد. چون در هر حال نزدیک ترین فرهنگ به فرهنگ ایرانیان 1900، ما ایرانیان 2000 هستیم! نه کسی دیگر!

امپرسیون:
که برای مطالعه ی آن باید رنگ ذاتی و رنگ نور و سایه و انعکاس را بشناسیم که فکر نکنم بتوان پرچم را از این منظر بررسی کرد یا خیر.
Flag of Iran.svg
بحث را تا بدین جا پیش بردم به جالب ترین بخش یعنی کمپوزوسیون رنگ برسیم:
کمپوزوسیون در رنگ، به معنای کنار هم قرار دادن دو یا چند رنگ به نحوی است که با هم اکسپرسیون مشخص و معینی را ایجاد کنند. پرچم ایران از این منظر به جالب ترین شکل بررسی می شود. رنگ های سبز و قرمز از منظر رنگی مکمل هم بوده و به علاوه هم سطح یکدیگر می باشند.
گوته درجات روشنی رنگ ها را چنین بیان می کند:
سبز 6
آبی 4
بنفش 3
قرمز 6
نارنجی 8
زرد 9

همان طور که مشاهده می شود، سبز و قرمز در یک توناژ رنگی قرار می گیرند و برای همین نیز اگر سطوح هر دو رنگ برابر یکدیگر باشند، به عالی ترین شکل یکدیگر را خنثی نموده و موجب آن می گردند که هارمونی رنگ ها به اوج خود برسد!


منبع:

کتاب هنر رنگ ایتن

نماد ها از وبلاگ الکام

ویکی پدیا