طبیعت ویژه ی بهار، مرا مجاب کرد که سومین روز از سال، از خواب صبحگاهی بزنم و به منطقه ی کوهنوردی مرغک در استان فارس بروم...
اما جدا از طبیعت دل انگیز، چیزی که برایم (به عنوان دانشجوی معماری) جالب بود، آسیاب های آبی بود که در مسیر آب چشمه قرار داشت. آسیاب هایی که قدمت چند صد ساله دارند و به منظور آسیاب کردن غلات و گندم ساخته شده اند.
امروزه در این ناحیه آسیاب ها از کار افتاده اند، ولی روش کار آسیاب ها اینچنین است:
1- آب از منطقه ی بالایی که به صورت دالان تعبیه شده است وارد آسیاب می شود.
2- آب از ارتقاع زیاد و از طریق لوله ای با فشار به سمت پایین ریخته می شود ( بخش بالایی قطور تر از بخش پایینی است.)
3- آب به مجموعه ای از صفحه ها برخورد کرده و موجب چرخش محور دیگر شده و با آن سنگ آسیاب به حرکت در می آید. به علاوه به وسیله ی چرخ دنده های تعبیه شده، مقداری دانه گندم به با هر حرکت وارد صفحه سنگ آسیاب شده و به آرد تبدیل می شود.
البته متاسفانه امروزه بخش انتهایی به علت ارزش قطعات، سرقت شده است.
در عکس پایینی، بخش انتهایی ( آسیاب) در زیر زمین تعبیه شده است:
همواره تلاش بر آن بوده که ارتفاع آسیاب بیش تر باشد تا آب با شدت و قدرت بیش تری ریخته شود و بتوان از سنگ آسیاب سنگین تری استفاده کرد.
